De desinformatie games

Je veilige (experimenteer- en ervaar)omgeving voor de spelen en uitdagingen in verband met desinformatie!

Case study: Voeding

Zoals elke bilogische soort, hebben wij mensen voedsel nodig om te overleven. Voedsel levert voedingsstoffen zoals koolhydraten, aminozuren, vezels, vetzuren, vitaminen en mineralen. Door de hele menselijke geschiedenis heen is er op voedsel gejaagd, werd het verzameld, gekookt, geconserveerd, geselecteerd. Men zocht ook naar manieren om bij het kweken de kwaliteiten en eigenschappen te verbeteren. Daarnaast zijn ook smaak, persoonlijke voorkeuren, toegang tot voedsel en de kosten van voedsel factoren die van invloed zijn op wat we eten en hoe we het eten. Deze casestudy draait om aspecten die te maken hebben met de productie en consumptie van voedsel zoals: gezond eten en genezen, superfoods, biologisch voedsel, junkfood en GMO-gebaseerd voedsel. We nemen verschillende perspectieven in ogenschouw - van individuele voedselkeuze tot wereldwijde implicaties van voedselteelt.

Voeding

Aanbevolen voor: Hogeschoolstudenten en universitairen, Onderwijs voor volwassenen

Beschikbare bouwstenen: 7

Tags: food production, economics, environment, sustainable development, health, personal choices, diets

Tips voor docenten

Bouwsteen 6. De "sociologie" van het eten

Waarom hebben sommige mensen een duidelijke voorkeur voor een bepaald soort voedsel? Wat is "junkfood" en waarom vinden mensen het lekker? Wat is het grote probleem met "biologische producten"? Of "superfoods"? Wat weten we eigenlijk over deze voedingsmiddelen, en wat maakt dat we de voorkeur geven aan het een of het ander?

Voorgestelde bronnen

Wetenschappelijke artikelen (uitgebreide info)

1. Biologische producten - wie gebruikt ze? Een demografisch profiel van consumenten van biologische producten.
https://ageconsearch.umn.edu/bitstream/6446/2/467595.pdf [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

2. Klanten die biologische voeding kopen - Leven ze gezonder? Resultaten van de Duitse Nationale
http://www.journalejnfs.com/index.php/EJNFS/article/view/26777/50237  [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

3. Consumenten associëren biologische voeding met natuurlijke en gezonde kweekwijzen, dierenwelzijn en het achterwege laten van pesticiden
https://www.researchgate.net/publication/257716052_Consumer_Perceptions_Towards_Organic_Food/fulltext/0267aa1c0cf2946d9a224351/Consumer-Perceptions-Towards-Organic-Food.pdf [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

(Pagina 2 en volgende - Evaluatie van de perceptie van de consument ten aanzien van biologische voeding - voor het consumentenprofiel en de houding van de consument)

4. Het geloof, de demografie en de waarden van de Australiërs in biologische voeding
https://en.wikipedia.org/wiki/Superfood [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

5. Profiel van consumenten van biologische levensmiddelen (inclusief gegevens in tabellen en grafieken)
https://www.researchgate.net/publication/321988783_Profile_of_organic_food_consumers  [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

6. Moraliteit en perceptie: morele tevredenheid maakt voedsel van ethische oorsprong subjectief lekkerder en subjectiever
https://research-repository.st-andrews.ac.uk/handle/10023/9235 [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]
https://research-repository.st-andrews.ac.uk/bitstream/handle/10023/9235/Bratanova_et_al.Savouring_morality._Appetite.pdf [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

Media artikelen

1. Warren Buffett zal zich niet verontschuldigen voor zijn junkfoodverslaving
https://finance.yahoo.com/news/warren-buffett-berkshire-hathaway-sweet-tooth-dairy-queen-coca-cola-see-s-candies-201539716.html  [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

2. Aandacht voor GGO's - enquêteresultaten
https://www.foodprocessing.com/articles/2018/what-do-consumers-think-of-gmos/ [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

3. Nee, het is niet zo dat mensen met een laag inkomen het meeste fastfood eten
https://edition.cnn.com/2017/07/12/health/poor-americans-fast-food-partner/index.html  [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

4. Food-shaming: Waarom ik voedsel met het label geverifieer 'Niet-GGO-project' vermijd
https://www.agweek.com/opinion/columns/4383556-food-shaming-why-im-avoiding-foods-labeled-non-gmo-project-verified  [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

Video

1. Voedselverslaving: een inkijk bij anonieme afkick bijeenkomsten

2. Eet je biologisch? Interviews met mensen op een markt voor biologische producten in Californië.

3. Biologische merken bloeien op de Indiase voedselmarkt

Eindtermen

De leerdoelen geven de vaardigheden weer die de leerling verondersteld wordt te ontwikkelen na het volgen van dit opleidingsonderdeel:

1. De student kan de factoren verklaren die leiden tot de grote verscheidenheid aan meningen over en voorkeuren voor voedsel.
2. De student kan de meest voorkomende argumenten voor en tegen de voedselsoorten waarop de casestudy betrekking heeft bespreken.
3. De student begrijpt hoe individuele frames en gemotiveerde cognitie ons profiel als consument vormgeven.

Voorgestelde lesmethoden

> Groepswerk
> Discussie
> Debatteren en discussiëren over tegenoverliggende standpunten aan de hand van argumenten
> Brainstormen
> Bron- en feitencontrole toepassen op een set van bronnen en feiten op een set van middelen
> Online onderzoek

Voorgestelde leeractiviteiten

> Stimuleer de studenten om hun voedingsvoorkeur te delen. Vraag hen om 2-3 redenen op te sommen waarom. Noteer de antwoorden in een lijst en bekijk welke redenen het vaakst herhaald worden.

> Ga door de verstrekte bronnen heen. Afhankelijk van de groepsgrootte kan je de studenten ook opsplitsen en elke groep 2 tot 3 bronnen laten bestuderen. Laat de studenten zoeken naar zoveel mogelijk verbanden (bij voorkeur 3 of meer-ledig), tussen bv. leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, locatie, voorkeur voor voedsel...

> Vraag de studenten of ze bij het doornemen van de bronnen een bewering vonden die a) grappig klonk, b) dom klonk. Laat ze uitleggen waarom. Kijk of iemand anders in de groep dit oneerlijk vindt en de stelling wil verdedigen. Begin een debat met de vraag waarom een bepaalde bewering door verschillende mensen tegelijkertijd kan worden ervaren als grappig of dom, belangrijk of irrelevant, enz.

> Er is nu een lijst opgesteld en besproken met de belangrijkste standpunten voor de verschillende visies. Start een debat waarom een bepaalde claim door verschillende mensen tegelijkertijd als grappig of dom, belangrijk of irrelevant kan worden ervaren, enz.

> Probeer nu de lijst met de belangrijkste redenen voor de verschillende voorkeuren vanuit een ander perspectief te bekijken: Wat is de aard van deze redenen? Hoeveel is te danken aan echt persoonlijke voorkeuren, bijvoorbeeld smaak, hoeveel wordt beïnvloed door opvoeding, familie en vrienden, publieke figuren, hoeveel ervan is het product van marketing en reclame, levensstijl, economische en financiële redenen, de wens om mee te zijn met de laatste trends enz.

> Bespreek voedingsvoorkeuren (biologisch, GGO) op lange termijn. Houden we ons strikt aan één van beidel? Hoe gemakkelijk of moeilijk is het om te veranderen? Zitten we gevangen in onze keuzes? Hebben deze keuzes gevolgen op lange termijn? Kunnen ze te maken hebben met generatieverschuivingen?

OPMERKING: Dit deel van de casestudy kan worden samengebracht in 1 sessie of worden uitgebreid tot 2 sessies, afhankelijk van de beschikbare tijd.

De Facto pijlers

Systemische causaliteit: De grote verzameling en de complexe aard van factoren die leiden tot een bepaalde voedselvoorkeur (en soms ook de bijbehorende levensstijl) zijn een uitstekende context om aan te tonen wat systemische causaliteit is. Leg uit hoe er niet zomaar een enkele verklaring is voor de verschillende profielen van eetvoorkeuren en hoe een veelvoud aan factoren invloed uitoefenen op deze voorkeuren.

Frames en Framing: Bespreek hoe voedselstereotypen (frames) duidelijk zichtbaar zijn geworden in deze casestudy. Wat te denken van: "Je bent wat je eet"? Bespreek hoe, afhankelijk van de dominante voorkeur voor voedsel, de alternatieven doorgaans worden aangeduid als "slechtere keuzes". Vraag de studenten om te achterhalen of ze het profiel van het eten dat ze hebben opgebouwd, kunnen associëren met andere "typische" voorkeuren en gedragingen (zo zouden biologische eters bijvoorbeeld ook meestal geassocieerd worden met meer milieubewust zijn).

Bijkomend online werkmateriaal

Waarschuwing

Je hebt een onderwerp geselecteerd uit de "desinformatie Game" zone. Houd er rekening mee dat hier desinformatie, links en bronnen worden gebruikt die foutieve informatie kunnen bevatten. We doen dit om je te uit te dagen en te ondersteunen bij het ontwikkelen van vaardigheden om informatie te beoordelen en desinformatie te detecteren. Om dit doel te bereiken wordt niet aangegeven of de gebruikte informatie waar of vals is.