De desinformatie games

Je veilige (experimenteer- en ervaar)omgeving voor de spelen en uitdagingen in verband met desinformatie!

 

Case study: De verplichte vaccinatie

Vaccinatie is een onderwerp van groot maatschappelijk belang. We leven langer en gezonder, o.a. dankzij medisch onderzoek en innovatie. Vaccinatie is een van de belangrijkste pijlers van de volksgezondheid, maar soms zijn mensen ook bang voor de gevolgen van een vaccinatie. Toch zijn heel wat landen zijn een aantal vaccins verplicht. Maken mensen zich terecht zorgen over de gevolgen van vaccinatie? Hoe vinden we er waarheidsgetrouwe informatie over, en wat is deze waarheid dan? Wat zijn de keuzes die we hebben - als individu en als samenleving? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we een correct geïnformeerd worden zodat we ons een terechte mening kunnen vormen?

De verplichte vaccinatie

Aanbevolen voor: Secundair onderwijs 16+, Hoger en Universitair onderwijs, Volwasseneneducatie

Beschikbare bouwstenen: 6

Tags: vaccines, healthcare, conspiracy theories, disinformation, eradicated diseases, herd immunity, religious beliefs

Bij deze een aantal nuttige tips en adviezen van de De Facto-medewerkers die de case studies hebben ontwikkeld en bewerkt:
 
Moeilijkheidsgraad

Alle case studies zijn ontworpen voor leerlingen in de 3de graad secundair onderwijs, het hoger onderwijs en het volwassenenonderwijs.

Bronnen

Elke bouwsteen van gelijk welke case study biedt een waaier aan verschillende bronnen aan, de moeilijkheidsgraad kan aangepast worden door:

  • de bronnen te controleren en de moeilijkste teksten (bv. wetenschappelijke artikelen) te vervangen door bronnen met toegankelijker taalgebruik zoals in video's of in populaire blogs;
  • het aantal bronnen waarmee gewerkt moet worden, te beperken;
  • de leerlingen toe te staan zelf op zoek te gaan naar geschikte bronnen.

    Grootte van de groep
Voel je vrij om de grootte van de groep en/of de lesmethode aan te passen om de case studie af te stemmen op de specieke noden van je leerlingen.
Taalversies
De case studies van De Facto zijn tot stand gekomen door een internationale samenwerking. Je zal merken dat de bronnen in de verschillende talen soms aanzienlijk van elkaar verschillen. Aangezien Engels de gemeenschappelijke taal vormt voor het team, is deze versie van de case study het meest volledig en actueel. Vergelijk de bronnen in je eigen taal eens met de bronnen van de basisversie wanneer je een onderwerp wil behandelen in de klas. Voel je vrij om bronnen en lesmethodes te combineren!
Hulpmiddelen
Kijk op de pagina van De Facto die gewijd is aan digitale hulpmiddelen. Deze kunnen een leerkracht helpen om doeltreffender met de case studies te werken. Het gebruik van ICT-tools kan een les over desinformatie praktischer en boeiender maken voor de leerlingen.
Tips voor docenten

Bouwsteen 6. Vaccinatie en samenzweringstheorie

Dit deel gaat over vaccins en samenzweringstheorieën, gedreven door scepticisme en angst ten aanzien van vaccins. Leren over samenzweringstheorieën in het algemeen en een beter begrip krijgen van dit fenomeen brengt meer duidelijkheid en een groter bewustzijn van de gelaagde van emotionele en rationele motivaties en argumentaties met betrekking tot vaccins. Het beheersen van deze bouwsteen is een belangrijke basis voor het begrijpen en ter discussie stellen van andere samenzweringstheorieën.

Voorgestelde bronnen

Teksten (je ziet een korte beschrijving van de inhouden van Engelstalige sites. Je kan gelijkaardige Nederlandstalige sites zoeken indien gewenst. Zoek via Google, met zoektermen die overeenstemmen met de titels hieronder, naar Nederlandstalige sites indien je daar de voorkeur aan geeft)

1. Wat is een " samenzweringstheorie"? 
https://en.wikipedia.org/wiki/Conspiracy_theory [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

2. Lijst van samenzweringstheorieën
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_conspiracy_theories [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

3. Anti-Vax samenzweringstheorieën op het internet worden steeds vreemder.
https://www.iflscience.com/health-and-medicine/antivax-conspiracies-on-the-internet-are-getting-weirder/ [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]
Een zeer boeiende bron met een herhaalbaar algoritme om het fenomeen van binnenuit te bestuderen.

3.1. De volledigere originele publicatie van The Verge:
https://www.theverge.com/2019/3/21/18275371/facebook-anti-vaccination-vaxx-trust-media-measles-mmr [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

3.2. De originele FB-video over het HPV-vaccin waarop het onderzoek is gebaseerd: https://www.facebook.com/KidsPlusPediatrics/videos/10159486951555389/ [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

4. Studie: "Geloof in samenzweringstheorieën in verband met het Vaccinscepticisme".
https://www.historyofvaccines.org/content/blog/apa-conspiracy-study [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

Mensen die sterk geloven in allerhande samenzweringen waren het meest geneigd om een antivaccinatie houding aan te nemen, ongeacht hun woonplaats. Bijvoorbeeld, naarmate mensen meer geloof hechtten aan het feit dat prinses Diana vermoord was, was hun houding ten opzichte van vaccinaties ook negatiever. Daarbij had het onderwijsniveau daarentegen slechts een zeer geringe invloed op de houding ten opzichte van antivaccinatie.

5. Ondanks alle mazelenwaarschuwingen, trekt de samenkomst van de Anti-Vaccin Rally honderden Ultra-orthodoxe Joden aan
 https://www.nytimes.com/2019/05/14/nyregion/measles-vaccine-orthodox-jews.html [Indien de link niet werkt, open je hem via het webarchief]

Een ultra-orthodoxe rabbijn beschreef de mazelenuitbraak onder de Joden ten onrechte als onderdeel van een uitgewerkt plan van burgemeester Bill de Blasio van New York om de aandacht af te leiden van "ernstigere" ziekten die door Midden-Amerikaanse migranten werden binnengebracht. Een kinderarts vroeg zich af of Joden opzettelijk "slechte" vaccins kregen toegediend die de kinderen uiteindelijk besmette met een nieuwe virusstam.

 

Eindtermen

De leerdoelen geven de vaardigheden weer die de leerling verondersteld wordt te ontwikkelen na het volgen van dit opleidingsonderdeel:

1. De student krijgt inzicht in de aard van samenzweringstheorieën als fenomeen.
2. De student kan profielen van commentatoren samenstellen op basis van het online gedrag
3. De student kan een eenvoudig onderzoeksproces op het gebied van informatie realiseren.
4. De student is in staat om de verschillende types van rationele en emotionele argumenten die mensen gebruiken in online discussies te begrijpen en te schetsen.
5. De student kan online relevante informatie vinden en opvragen

Voorgestelde lesmethoden

> Studie van beschikbare materialen online
> Online zoeken van zinvolle informatie
> Teamwork
> Analyse van de online thematische discussies
> Memes aanmaken

Voorgestelde leeractiviteiten

> Laat alle leerlingen de eerste twee bronnen in de lijst doornemen om een basisinzicht te krijgen in wat samenzweringstheorie betekent.

> Overloop het artikel van NYTimes om de samenzweringstheorie in de praktijk te zien.

> Bekijk samen de FB-video over het HPV-vaccin.

> Blader door de commentaren (1200+ vanaf juli 2019).

> Verdeel de groep in drie: G1 verkent de commentaren van de samenzweringstheorieën, G2 focust op andere negatieve commentaren, G3 bekijkt de ointeractie tussen mensen die voor en tegen elkaar argumenteren.

> Start een wedstrijd voor "meest originele" meme. Vraag elke groep om een meme te maken op basis van hun visie op het onderwerp. Geef een korte inleiding over wat een meme is. Verwijs studenten naar een online bron voor het maken van memes. Gun de studetnen de nodige tijd voor het genereren van ideeën, het zoeken naar beelden en de creatie ervan.

De Facto pijlers

Link naar Frames en Framing en Equivalentie: Bespreek hoe frames ervoor zorgen dat memes werken.

Link naar Gemotiveerde Cognitie: Bespreek de factoren die ervoor zorgen dat complottheorieën een gestaag aantal aanhangers van behouden, zelfs wanneer er geen bewijs is voor hun beweringen of wanneer er overweldigend bewijs tegen is. Waarom houden mensen vast aan deze theorieën? Hoe geven ze deze interesse door aan anderen en "werven" ze nieuwe aanhangers van een bepaalde theorie? Je kan bronnen 2 als uitgangspunt gebruiken en de leerlingen vragen om 1 of 2 samenzweringstheorieën te kiezen en vervolgens de discussie op deze specifieke context te richten. Moedig de leerlingen aan om meer informatie te zoeken (bv. fora waar de aanhangers van complottheorieën elkaar ontmoeten en chatten, sociale mediagroepen, tweets/posten, etc.) en om te proberen een profiel op te stellen van de mensen die meer geneigd zouden zijn om een dergelijke theorie als correct te aanvaarden, ondanks bewijs van het tegengestelde.

Bijkomend online werkmateriaal

Gratis online meme generators:
http://memebetter.com/generator
https://clideo.com/meme-maker
https://imgflip.com/memegenerator
https://makeameme.org/upload

Waarschuwing

Je hebt een onderwerp geselecteerd uit de "desinformatie Game" zone. Houd er rekening mee dat hier desinformatie, links en bronnen worden gebruikt die foutieve informatie kunnen bevatten. We doen dit om je te uit te dagen en te ondersteunen bij het ontwikkelen van vaardigheden om informatie te beoordelen en desinformatie te detecteren. Om dit doel te bereiken wordt niet aangegeven of de gebruikte informatie waar of vals is.