Gra edukacyjna "Dezinformacja"
Twoja bezpieczna przestrzeń do zabawy w detektywa na tropie dezinformacji!
Studium przypadku: Problem (obowiązkowych) szczepień
Szczepienia to temat o najwyższym znaczeniu społecznym. Żyjemy dłużej i zdrowiej, a od wielu lat główną przyczyną takiego stanu rzeczy są badania oraz innowacje medyczne. Szczepienia są jednym z najważniejszych filarów zdrowia publicznego, ale budzą również wiele obaw. W wielu krajach niektóre szczepionki są obowiązkowe. Gdzie leży prawda? Jakie są prawdziwe opcje, jakie mamy do wyboru- jako jednostki i jako społeczeństwo? Jak możemy upewnić się, że nasza opinia na ten temat zbudowana jest na sprawdzonych informacjach?
Polecane dla: Uczniowie +16, Studenci , Osoby dorosłe
Tagi: Szczepionki, Opieka zdrowotna, Teorie spiskowe, Dezinformacja, Zwalczone choroby, odporność na stada, przekonania religijne
Pigułki wiedzy 4. Zwalczane choroby i względna odporność populacji
Zastosowanie szczepionek doprowadziło do wyeliminowania takich chorób zagrażających życiu jak endemiczna żółta febra, różyczka i błonica. Ostatnie zachorowania na odrę, wywołane najprawdopodobniej rosnącym wahaniem wobec i odmową szczepień, podważają koncepcję względnej odporności populacji i wyeliminowania śmiertelnych infekcji. Ten blok daje podstawy do debaty na temat skuteczności szczepionek i ich pozytywnego wpływu na długość życia ludzi.
Rekomendowane źródła
Teksty
1. Zwalczanie chorób (Historia szczepionek, The College of Physicians of Philadelphia)
https://www.historyofvaccines.org/content/articles/disease-eradication [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
“Gdy choroba przestaje krążyć w regionie, uważa się ją za wyeliminowaną z tego regionu. Na przykład polio zostało wyeliminowane w Stanach Zjednoczonych do 1979 r. po szeroko zakrojonych działaniach związanych ze szczepieniami… Do tej pory, wyeliminowano tylko jedną chorobę zakaźną dotykającą ludzi. W 1980 r., po dziesięcioleciach starań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Światowe Zgromadzenie Zdrowia zatwierdziło oświadczenie o zwalczeniu ospy. Skoordynowane wysiłki pozbawiły świata choroby, która kiedyś zabiła niemal 35% zarażonych nią osób a inne pozostawiła oszpeconych bliznami lub ślepych… Inne choroby stanowią dodatkowe wyzwanie. Polio, chociaż zachorowalność na tę chorobę została zmniejszona lub wyeliminowana w większości krajów dzięki szeroko rozpowszechnionym szczepieniom, wciąż krąży w niektórych regionach, ponieważ (między innymi) w wielu przypadkach jej objawy nie są łatwo rozpoznawalne. W rezultacie zarażona osoba może pozostać niezauważona, ale nadal przenosi wirusa na inne osoby. Podobny problem występuje z odrą: chociaż choroba wywołuje widoczną wysypkę, upływa znaczny okres czasu między ekspozycją na wirusa a pojawieniem się wysypki. Pacjenci zarażają zanim pojawi się wysypka i mogą rozprzestrzenić wirusa, zanim ktokolwiek zorientuje się, że chorują na tę chorobę..”
2. Współpraca w ramach UE w zwalczaniu chorób, którym można zapobiegać za pomocą szczepionek (grafika).
https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/vaccination/docs/2018_factsheet_en.pdf [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
3. Animowana historia szczepionek (WHO)
https://vaccine-safety-training.org/tl_files/vs/images/01-03-history-animated.gif [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
4. Antyszczepionkowiec i lekarz bronią swoich stanowisk w trakcie debaty (Rafinery 29, media dla młodych kobiet).
https://www.refinery29.com/en-gb/2019/03/228147/pro-anti-vaccination-arguments [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
Na podstawie wywiadu z 31-letnią Laurą, pełnoetatową opiekunką zastępczą z zachodniego Londynu, która jest w 34 tygodniu ciąży z pierwszym dzieckiem i terminem porodu w maju. Laura nie wierzy w skuteczność szczepionek i mówi, że ona i jej mąż nie mają zamiaru szczepić swojego dziecka po urodzeniu: „Zdrowa dieta, czujne monitorowanie stanu zdrowia i regularne ćwiczenia wystarczą, aby wzmocnić jej układ odpornościowy, aby zwalczał wszelkie infekcje, jakie może złapać, wliczając w to odrę, świnkę i różyczkę, które wielu bliskich krewnych i przyjaciół złapało i wyleczyło bez problemu odpowiednim leczeniem.”
5. Eliminowanie iluzji: choroba, szczepionki i zapomniana historia autorstwa dr. Suzanne Humphris
https://vaxxter.com/dissolving-illusions-disease-vaccines-and-the-forgotten-history/ [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
„…Nie tak dawno temu na zachodzie obawiano się śmiertelnych infekcji. Od tego czasu wiele krajów przeszło transformację z ognisk choroby w o wiele bardziej bezpieczne i zdrowe siedliska. Począwszy od połowy XIX wieku, rejestrowano stały spadek liczby zgonów z powodu wszystkich chorób zakaźnych. Na początku XX wieku liczba ta była już niewielka. Historia tej zmiany obejmuje głód, biedę, brud, utracone lekarstwa, eugenika, wolności jednostek wobec władzy państwowej, protesty i aresztowania z powodu odmowy przyjęcia szczepionki i wiele innych. Dzisiaj mówi się nam, że medyczne interwencje wydłużyły nam życie i w pojedynkę zapobiegły masom zgonów. Ale czy to naprawdę prawda? Eliminowanie iluzji przedstawia fakty i liczby z dawno pomijanych czasopism medycznych, książek, gazet i innych źródeł. Korzystając z wykresów burzących mity, ta książka pokazuje, że szczepionki, antybiotyk i inne działania medyczne nie są odpowiedzialne za wydłużenie życia i spadek śmiertelności z powodu chorób zakaźnych.”
6. Jak skuteczne są szczepionki na poziomie populacji?
https://wellcome.ac.uk/news/why-do-we-need-vaccines [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
„Mogą też powstrzymać rozprzestrzenianie się chorób tworząc względną odporność populacji. Żadna szczepionka nie jest w 100% skuteczna, i nie wszyscy w danej populacji zostaną zaszczepieni; jeśli jednak większość ludzi zostanie zaszczepiona i stanie się odporna na chorobę, jej zdolność rozprzestrzeniania się zostanie znacznie zredukowana. Chroni to także ludzi bez odporności na daną chorobę.”
7. Ludzie, którzy polegają na względnej odporności populacji (The Vaccine Knowledge Project, Oxford Vaccine Group)
http://vk.ovg.ox.ac.uk/vk/herd-immunity [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
„Niektóre osoby w społeczności chronią siebie polegając na zasadzie względnej odporności populacji. Grupy te są szczególnie podatne na choroby, ale często nie mogą bezpiecznie otrzymać szczepionki: Ludzie bez w pełni działającego układu odpornościowego, w tym osoby bez śledziony Osoby poddawane chemioterapii, których układ odpornościowy jest osłabiony Osoby zarażone wirusem HIV Noworodki, które są za młode, aby zostać zaszczepione Starsze osoby Wiele osób bardzo chorych przebywających w szpitalach Dla tych ludzi odporność populacji jest ważnym sposobem ochrony ich przed chorobami zagrażającymi życiu.”
8. Względna odporność populacji: Fałszywe uzasadnienie przyzwolenia na szczepionki
https://childrenshealthdefense.org/news/herd-immunity-a-false-rationale-for-vaccine-mandates/ [Otwórz z webarchive jeśli link nie działa lub jest uszkodzony]
Wideo
1.Jak wyglądają śmiertelne choroby na twoim ciele
2. 95% zasięgu szczepień dla wolnej od odry UE (Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób)
3. Zwalczanie polio: wspólne tworzenie historii (WHO Europa)
4. Krótka historia szczepień
5. Nieszczepieni są zdrowsi niż szczepieni
6. Ostatni, którzy przetrwali polio- ostatni z żelaznymi płucami
Efekty uczenia się
1. Wymienić i scharakteryzować w prostych słowach 3 główne choroby, na które istnieją szczepionki i na które można zaszczepić całą populację.
2. Opisać względną odporność populacji i sposób jej działania.
3. Zidentyfikować różnice między pojęciami odporności indywidualnej i względnej odporności populacji
4. Rozróżnić kompetencje osoby niebędącej ekspertem i kompetencje ekspertów potrzebne do oceny różnych dowodów i twierdzeń.
Rekomendowane metody nauczania
>Wyszukiwanie informacji
>Współpraca
>Dyskusja w grupie
>Formowanie opinii na podstawie danych
>Przedstawianie dowodów
>Zadawanie pytań
>Sprawdzanie źródła i faktów z pozyskanych źródeł
>Wysłuchanie innych
>Refleksja
>Ponowna ocena
Rekomendowane zajęcia edukacyjne
>Przedstaw trzy choroby, na które stosuje się szczepionki od dziesięcioleci: odrę, polio, zapalenie wątroby typu B. Są to powszechnie aplikowane szczepienia, niezależnie czy z wyboru czy obowiązkowo.
>Przedstaw dane statystyczne- datę pojawienia się choroby, liczbę chorych w kolejnych latach, aktualne dane.
>Przedstaw twierdzenie: Szczepionki są w stanie wykorzenić choroby takie jak odra, polio czy zapalenie wątroby oraz pomagają uzyskać względną odporność populacji.
>Wyjaśnij pokrótce, że istnieją dwie grupy ludzi- antyszczepionkowcy oraz zwolennicy szczepionek- podkreślając znaczenie szacunku potrzebnego do wysokiej jakości rozmowy podczas analizy przypadku.
Poniższe czynności należy wykonywać tyle razy, ile jest dostępnych materiałów:
>Przedstaw klasie pierwsze źródło z listy. Daj im czas na przeczytanie/obejrzenie, poszukanie dodatkowych informacji oraz sformułowanie opinii.
>Podziel klasę na dwie grupy: Grupa 1 oznaczona, jako zwolennicy i Grupa 2 oznaczona, jako przeciwnicy szczepionek.
>Przedstaw kolejne źródło z listy. Poproś uczniów, aby szukali dowodów i faktów.
>Poinstruuj uczniów, aby przechodzili z jednej grupy do drugiej, jeśli ostatnie źródło zmieniło ich zdanie.
>Jeśli to konieczne, powtórz.
>Pozwól grupie na dyskusję w celu analizy informacji i sformułowania strategii obrony swojej pozycji.
>Rozpocznij prezentacje. Każda grupa podsumowuje wyniki poszukiwań, wyjaśnia opinię grupy i popiera ją dowodami zebranymi w trakcie analizy. Moderuj te czynności bezstronnie. Daj tę samą ilość czasu obu stronom.
>Daj czas każdemu z uczestników na ocenę twierdzenia na bazie zaprezentowanego „dowodu” i na ostateczny wybór grupy. Czy zmienili swoje zdanie i dlaczego?
>Podsumuj tematy. Skieruj uwagę na sprawdzanie faktów i źródeł w oparciu o model Eggshell.
>Poproś obie grupy o ponowną ocenę ich stanowiska i dowodów wykorzystanych w debacie. Zachęć do refleksji koncentrując się na informacji/dezinformacji. W pełnej już grupie: Wymień, wyjaśnij i podaj przykłady cech, które mogą wskazywać na dezinformację lub manipulację.
Filary DeFacto
Odwołanie do motywowanego poznania: Wyjaśnij, czym jest poznanie motywowane i zapewnij przykłady wykorzystując właśnie ukończone zadanie (np. ufanie określonemu rodzajowi źródeł, bycie pod wpływem…)- stwórz listę (ewentualnie odwołaj się do już istniejącej) z wieloma przykładami tego rodzaju poznania.
Odwołanie do ram równoważności i nacisku: Poproś uczniów, aby zastanowili się nad tym zestawem twierdzeń: „W UE w 2018 r. odnotowano rekordową liczbę ponad 82 500 zachorowań i 72 zgonów z powodu odry.” Oraz „W 2018 roku zaledwie 0,087% zarażonych odrą na terenie UE zmarło z jej powodu.” Następnie poproś o opinię na temat tego, jak i dlaczego ludzie mogą inaczej reagować na te dwa stwierdzenia, mimo tego, że mają takie samo znaczenie. W ramach praktyki, poproś uczniów, aby wymyślili podobny zestaw twierdzeń. Pozwól im swobodnie wybrać temat.
Ostrzeżenie
Wybrałeś grę "Dezinformacja". Informujemy, że w niniejszych zasobach znajdują sie linki zawierające dezinformację. Obecność takich materiałów ma pomóc w nabyciu umiejętności wykrywania dezinformacji. Aby osiągnąc ten cel, żaden z linków nie został oznaczony jako prawdziwy lub nieprawdziwy.